Kıbrıs Smear Testi
Smear Testi Nedir?
Smear Testi (Pap Test) kadınların rahim ağzı kanseri taranmasında kullanılan önemli testtir . Smear test kanser öncüsü lezyonları erken dönemde belirleyip tedavi edilebilecek aşamada yakalama şansı verir.
Smear Testi Nasıl Yapılır?
Smear testi basit ve ağrısız yapılabilen bir testtir. Testin en doğru yapılma zamanı adet döngüsünün 10-20 günleri arasıdır. Regl döneminde bu test yapılmamalıdır. Test yapılırken rahim ağzının görülebilmesi için, vajinaya muayene aleti yerleştirilir. Ardından küçük bir fırça yardımıyla rahim ağzından sürüntü ile hücre örnekleri toplanır ve işlem sonlandırılır.
Toplanan hücreler patoloji uzmanına gönderilerek mikroskop altında incelenir. Anormal gelişim olup olmadığına bakılır. Yapılan incelemede amaç olası bir kanseri saptamanın yanı sıra, kanser olmayan ancak kansere dönüşme olasılığı olan ve tedavi edilebilen kanser öncüsü lezyonları yakalamaktır. Testin pozitif olması yani anormal hücreler içermesi durumunda doktor HPV testi ve kolposkopi isteyebilir.
Smear Test alınacağı günden 2 gün önce cinsel ilişkide bulunulmamalı, vajina yıkanmamalı, vajina içine ilaç, krem gibi uygulamalar sürülmemelidir. Genital enfeksiyon varsa önce tedavi edilmeli daha sonra smear test yapılmalıdır.
Smear Testinin Önemi Nedir?
Rahim ağzındaki hücrelerde bozukluk ve değişiklikler oluşabilir. Bu değişime uğrayan hücrelere kanser öncüsü hücreler denir.
Smear testinin amacı hücre bozuklukları kansere dönüşmeden tespit etmektir. Böylelikle hasta kanser aşamasına gelmeden kolaylıkla tedavi olma şansı bulur.
Rahim ağzındaki normal hücrelerin kanser öncüsü hücreler haline gelmesinde temel neden Human Papilloma Virüs (HPV) varlığıdır.
Human Papilloma Virüs genital bölgede siğillere ve rahim ağzında kanser öncüsü hücrelerin oluşmasına neden olur. HPV en çok cinsel yolla bulaşır. Ülkemizde son yıllarda HPV’ye bağlı siğillerde ve rahim ağzı kanser öncüsü hücrelerde artış söz konusudur.
Smear testi (simir testi), işte bu kanser öncüsü değişikliklerin erken aşamada saptanmasında etkili kolay ve ağrısız bir işlemdir. Smear testi sayesinde hücresel değişiklikler serviks kanserine dönüşmeden tedavi edilebilir. Tedavi sonrasında kadın tamamen sağlığına kavuşur ve gebelik elde edilebilir. Erken tanı sayesinde rahminin alınmasına, ışın veya ilaç tedavisi almasına gerek kalmaz.
Smear Test Yapmaya Ne Zaman Başlanmalı?
Smear test, ilk cinsel ilişkiden 3 yıl sonra ya da 21 yaşından sonra yapılmaya başlanmalıdır. 21-30 yaşında olan kadınlara yılda bir defa, 30 yaşından büyüklere ise ilk 3 smear sonucu negatif ise 2-3 yılda bir tekrarlanması önerilir.
Ancak HIV pozitif olanlar, bağışıklık sistemi yetersiz olanlar, takviye östrojen hormonu kullananlar, organ nakli yapılanlar, kemoterapi ve kortizon tedavisi gören hastalar tarama sıklığını artırılmalıdırlar.
Rahim Ağzı Kanser Öncüsü Hücrelerin Otaya Çıkmasının Nedeni Nedir?
Rahim ağzında kanser öncüsü hücrelerin ortaya çıkma olasılığını artıran sebepler.
- Erken yaşta ilişkiye girilmiş olması
- Birden fazla cinsel eş varlığı
- Cinsel yolla bulaşan hastalık öyküsü (bel soğukluğu, frengi, uçuk virusu gibi)
- Genital siğil varlığı
- Kötü genital bakım
- Sigara kullanımı
HPV Aşısı Olunması Durumunda Yine de Smear Testi Yapılması Gerekli Mi?
Human Papilloma Virüsün birçok farklı türü vardır. Aşı bazı türlere karşı etkilidir. En sık görülen tipler olan 6-11-16-18 aşının etki alanı içindedir, ancak nadiren diğer türlerden kaynaklı lezyon oluşabilir. Bu nedenle HPV aşısı yaptıran kişilerde Simir Testi yaptırmalıdır.
Pap Smear Testi Anormal Olduğunda Yapılacak İleri Testler Nelerdir?
Smear testi bir tarama testi olduğundan şüpheli sonuç geldiğinde ileri tetkik amaçlı kolposkopi, biyopsi ve servikal küretaj gerekebilir. Kolposkopi işlemi muayene aleti kullanılarak vajinanın genişletilmesi ve vajinanın üst kısmı ile rahim ağzının bir mikroskop yardımı ile detaylı incelenmesidir. Bu işlemden önce hastadan HPV testi yaptırması istenebilir. Kolposkopi işleminde rahim ağzında anormal alanlar tespit edilirse biyopsi alınabilir. Alınan biyopsi incelenmek üzere patoloji uzmanına gönderilir.
Anormal Smear Testi Olan Hastalar Nasıl Tedavi Edilir?
Kolposkopi işleminde şüpheli alanlar dondurularak veya lazer kullanılarak çıkarılır. Bu tedavi kanser öncüsü lezyonların yok edilmesinde ve kanserin önlenmesinde etkilidir. Kolposkopi sonrası hasta düzenli takip edilmelidir.
Rahim ağzı kanseri ve öncü lezyonlar için risk faktörleri:
- İleri yaş
- Irk (siyahlarda risk fazla)
- Asya Afrika ve Latin Amerika kökeni
- Düşük sosyoekonomik durum
- Düşük eğitim düzeyi
- Çok eşlilik
- Erken ilk cinsel deneyim
- Sigara
- Uzun süreli doğum kontrol hapı kullanma
- Folik asit, A vitamini ve C vitami eksikliği
- Çok gebelik yaşamış olmak
- Erken ilk gebelik yaşı
- Cinsel yolla bulaşan Herpes Virüs ve HPV öyküsü olması
- HIV enfeksiyonu
- Anne karnında östrojen hormonuna maruz kalma
- Rutin smear testi yaptırmama
- Bağışıklık sistem yetersizliği
- Genetik faktörler
- Sebze ve meyveden fakir beslenme
- Aşırı kilo
Smear Testi Sonrası Kontrolün Önemi
Smear testi sonuçlarına göre rahim ağzında kanser öncüsü hücreler saptanması halinde doktorun belirleyeceği sıklıkta kontrol yapılması çok önemlidir. Hasta düzenli kontrollerini ihmal ederse;
- Hafif dereceli bozukluklarda 10-14 yıl içinde
- Şiddetli bozukluklarda 1-5 yıl içinde rahim ağzı kanserine dönüşme riski vardır.
Bu nedenle yıllık rutin kadın doğum kontrolleri ve smear testi yapılması çok önemlidir.
Kanser öncüsü hücresel düzensizliklerin iyileşmesinde veya tamamen kaybolmasında önemli hususlar şunlardır:
- Bağışıklık sistemi güçlü olmalıdır
- Sağlıklı beslenme,
- Stresten uzak olmak,
- Spor yapmak
- Yeterli uyumak
- Kimyasal madde ve sigaradan uzak yaşam
- Tek eşlilik
Ne Sıklıkla Test Yapılmalıdır?
Tüm kadınların sağlık sorunu olmasa dahi yılda bir kez jinekolojik muayene yaptırması gereklidir.
Rutin jinekolojik muayene esnasında;
- Rahim ağzında yara kızarıklık renk değişikliği
- Enfeksiyon varlığı (mantar bakteri ve HPV virüsü )
- Rahimde miyom, polip, rahim duvarında kalınlaşma varlığı
- Yumurtalıklarda kist ve yumurta sayısında azalma olup olmadığı değerlendirilir.
Smear test sonucu temiz ise (Negatif) her yıl smear testi yapılmasına gerek yoktur. 3 yılda bir tekrarlanabilir.
Bazı durumlarda smear testi daha sık yapılmalıdır. Bunlar:
- Smear testinde şüpheli / kanser öncüsü hücrelerin saptanması.
- Smear testinin tam olarak değerlendirilememesi.
- Smear testinde değerlendirme için yeterli hücrenin bulunmaması.
Smear Testi Bekareti Bozar Mı? Smear Testi Bakirelere Yapılır Mı?
HPV cinsel yolla bulaşan bir virüs olduğu için bakirelere simir testi yapılmasına gerek yoktur. Smear alınması esnasında bekaret bozulabilir.
Test İçin Yaş Sınırı Var Mıdır?
İlk cinsel birliktelik sonrası smear testi yapılmaya başlanmalıdır. 65 yaşından sonra smear testi yapılmasına gerek yoktur.
Test Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?
Simir testi sonrası hafif lekelenme tarzında vajinal kanama normaldir. Test sonrası cinsel yaşam, spor vs. tamamen serbesttir. Herhangi bir kısıtlama yoktur. Test yapıldıktan sonra sonuç mutlaka takip edilmeli ve doktor tarafından değerlendirildiğinden emin olunmalıdır.
Hamileler Smear Testi Yaptırabilir Mi?
Gebeliğin ilk 3 ayında smear test yapılması idealdir. Ancak tüm gebelik boyunca test yapılabilir. Smear sonrasında hafif kanama oluşabilir. Endişe etmeye gerek yoktur.
Smear Testi Zararları Var Mıdır?
Smear testi yaptırmanın hiçbir zararı yoktur. Aksine rahim ve rahim ağzı kanserlerinin erken dönemde teşhis edilmesinden dolayı faydalıdır.
HPV Aşısı
Rahim ağzı kanserine yol açan Human Papilloma Virüse karşı korunma amacıyla 12 yaşından itibaren 45 yaşına kadar HPV aşısı yapılabilir. Avrupa’da 12 yaşından itibaren tüm kız çocuları ücretsiz aşılanmaktadır. Maalesef ülkemizde bu aşı ücretlidir. 3 doz olarak yapılır. Bu aşı en sık görülen 4 virüs tipine karşı koruma sağlar.
Kolposkopi nedir? Neden Yapılır?
Bir büyüteç yardımı ile rahim ağzının detaylı olarak incelenmesi işlemidir. İşlem ağrılı değildir. Muayene odasında jinekolojik muayene pozisyonunda anestezi gerektirmeden uyanık vaziyette yapılır. Büyütme ve değerlendirme sonrasında hücresel değişiklik veya bozulma görülürse biyopsi alınabilir ve değerlendirilmek üzere patoloji uzmanına gönderilir. Patolojik inceleme sonrası çıkan sonuca göre nasıl bir tedavi uygulanacağına karar verilir.
Serviks Kanserinin Belirtileri Nelerdir?
Kanser öncesi lezyonlar kendini belli etmezler. Bu nedenle şikayet yokken smear test yaptırmak büyük önem taşır. Hastalık kansere dönüşünce bulgu vermeye başlar. Kanlı, kötü kokulu vajinal akıntı, cinsel ilişki esnasında kanama veya ağrı, Regl dönemi arasında beklenmeyen kanamalar, adet kanamalarının normalden uzun sürmesi önemli belirtiler arasındadır.
Rahim ağzı kanserinden korunmak için düzenli olarak smear testi yaptırmak önemlidir.