Kıbrıs Sperm DNA Hasarı Testi
Sperm DNA Hasarı Nedir?
Spermin DNA yapısı yumurtanın döllenmesinde ve embriyo gelişiminde çok önemli rol oynar. Spermin baş yapısının içerisinde sperm DNA’sı adını verdiğimiz genetik materyal bulunur. Spermin baş yapısındaki koruyucu zarda oluşabilecek zedelenmeler veya düzensizleşmeler zararlı maddelerin hücre içerisine girerek genetik yapıyı bozmasına neden olabilir. İşte bu bozulmaya Sperm DNA Hasarı adını veriyoruz.
Kısırlıkla ilgili yapılan araştırmalarda, “Sperm DNA Hasarı” özel durumlarda bakılan ileri testler arasındadır. Sperm testi bozuk olan vakalarda DNA hasarı yüksek çıkabileceği gibi, sperm testi normal olan hastalarda da yüksek oranda DNA hasarı görülebilir. DNA hasarı yüksek olan erkeklerin tüp bebek tedavilerinde döllenmede, embriyo gelişiminde ve embriyo kalitesinde bozukluklar bildirilmiştir. Ek olarak bu hastalarda yüksek DNA hasarı tekrarlayan gebelik kayıpları ile ilişkili olabilir.
Kimler Sperm DNA Hasarı Testi Yaptırmalıdır?
- Tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı durumlarında
- Tekrarlayan gebelik kayıplarında (düşükler)
- Varikoseli olan erkekler,
- Yaşam ve meslek nedeni ile riski yüksek olan erkeklerinde
- Açıklanamayan kısırlık vakalarına,
- Embriyo gelişimi yavaş olan çiftlere,
- Anormal embriyo gelişimi olan hastalara,
- Şiddetli sperm şekil bozukluğu tespit edilen hastalar
Hangi Durumlarda Görülür?
- Sperm sayısı ve hareketliliği düşük olan erkeklerde görülür.
- Sperm şekil bozukluğunda yüksek oranda görülür.
- İyi kalitede blastokist embriyo elde edilemediğinde görülebilir.
- Tekrarlayan ICSI başarısızlıkları, düşük ile sonuçlanan gebeliklerde görülebilir.
- Varikosel varlığında görülebilir.
- Normal sperm parametrelerine sahip erkeklerde de görülebilir. (İdiyopatik erkek infertilitesi)
Sperm DNA Hasarına Neden Olan Sebepler Nelerdir?
Günümüze kadar yapılan araştırmalar, spermin kalitesini etkileyen pek çok etmen olduğunu ortaya koymuştur. Bu etmenlerin en başında, oksidatif stres ve sağlıksız yaşam koşulları gelmektedir. Öte yandan sigara kullanımının da etkisi büyüktür. Ayrıca alkol kullanımı, kafein tüketiminin fazla olması, beslenme bozuklukları, aşırı kilo artışı, yaşlanma, varikosel, radyasyona maruz kalmanın, enfeksiyonların, kullanılan kimi ilaçların, zehirli kimyasalların ve zirai ilaçların da sperm DNA hasarına neden olduğu saptanmıştır. Sıcak ortamda çalışan mesleklerde, kimyasallar ile çalışan mesleklerde, bilgisayar kullanımının uzun süreli olduğu mesleklerde de sperm DNA hasarı olabilir. Bunların dışında, sperm üretimi esnasında spermin tam olgunlaşamaması ya da proteinlerin yanlış/eksik düzenlenmesi de DNA zincirinde kırılmalar yapabilir. DNA’daki bu hatalar, embriyoya doğrudan olumsuz etki etmekte ve de gelecek kuşaklara aktarılmaktadır.
Sperm DNA Hasarı Testi Nasıl Yapılır?
Klasik spermiyogram analizi ile Sperm DNA Hasarının tespiti yapılamaz.
Sperm DNA hasarı değerlendirmede pek çok farklı analiz yöntemi mevcuttur. Bunlar arasında SCSA (Sperm Chromatin Structure Assay); Anilin Blue testi; SCD (Sperm Chromatin Dispersion Assay); Acridine orange testi; TUNEL (The Terminal Deoxynucleotidyl Transferase‐Mediated Deoxyuridine (TdT) Triphosphate (dUTP) Nick End Labeling Assay); Toluidin Blue testi; Halotest (Sperm Chromatin Dispertion); Comet assay; In situ nick translation sayılabilir. Merkezimizde TUNEL yöntemi ile sperm DNA hasar testi yapılmaktadır.
Mastürbasyon yoluyla elde edilen spermler DNA molekülü ile etkileşime giren floresan bir probla boyanır ve analiz sonucunda hasarlı spermler tespit edilir. Elde edilen bilgiler ışığında tanı ve tedavi planlanır. Kabul görmüş standartlara göre sayısal analizlerde hasarlı sperm oranının %15’in altında olması beklenmektedir. Eğer hasar %50’nin üzerindeyse ağır hasarlı kabul edilmektedir.
Tedavisi Nasıl Yapılır?
Sperm DNA hasarını yapan nedenlerin araştırılması çok önemlidir. Bu nedenle bir üroloji uzmanına başvurulmalı ve muayene olunmalıdır. Eğer varikosel tespit edilirse varikoselin düzeltilmesi için operasyonu önerilebilir. Semende lökosit veya yuvarlak hücreler görülmüş ise enfeksiyon açısından araştırma yapılmalı, enfeksiyon mevcut ise uygun antibiyotik tedavisi verilmelidir. Aşırı kilo artışı varsa kilo vermek için diyet uygulanmalıdır. Beslenme alışkanlıklarına dikkat edilmeli ve dengeli beslenme bol sebze ve meyve tüketilmelidir. Aşırı sıcak ortamda çalışma sperm DNA Hasarına yol açabilir, aşırı sıcak ortamlardan uzak durulmalı, sauna ve buhar odalarından uzak durulmalıdır. Sigara ve alkol gibi testis üzerine toksik etki yaratacak madde kullanımından uzak durulmalıdır. Antioksidan kullanımı ve E, C vitamini takviyesi alınabilir. Bunların dışında sperm DNA Hasarının varlığında testis dokusundan elde edilen spermlerin (TESA) ICSI yönteminde kullanımı gebelik ve canlı doğum ihtimalini yükselttiği yapılan çalışmalarda gösterilmiştir.
Konuyla ilgili aklınıza takılan sorular ve test yaptırmak için merkezimizle irtibata geçerek randevu alabilirsiniz.
